اصول و ضوابط محوطه سازی بر اساس نوع محوطه
در این مطلب قصد داریم به ارائه اطلاعات کاملی درباره ضوابط محوطه سازی بپردازیم. محوطه در واقع همان فضای بیرونی ساختمانهای تجاری و مسکونی است که تأثیر خاصی بر روی زیبایی بصری نمای خارجی ساختمان دارد؛ به همین جهت محوطهسازی، جزو مراحل مهمی است که معماران و مهندسین ساختمان، به آن توجه میکنند. بهطورکلی در محوطهسازی باید استانداردهای خاصی انجام شود تا فضای بیرونی پروژه مسکونی یا تجاری، شکل و شمایل استاندارد و زیبایی را کسب کند.
برای دستیافتن به چنین هدفی، نیاز است تا مهندسین معمار، به تمام اصول و ضوابط محوطه سازی که در طراحی فضای سبز به آن توجه میشود، مسلط باشند تا طبق این ضوابط، طراحی فضای بیرونی را انجام دهند. طراحی مناسب فضای بیرونی پروژههای ساختمانی، باعث میشود تا ساختمان مربوطه، شکل و نمای بسیار جذابی کسب کرده و بهواسطه این نما، متقاضیان زیادی تمایل به خرید قطعهای از آن پروژه نشان دهند. به عبارت کلی، فضای خارجی یا همان محوطه ساختمان، نقش ویترین را برای پروژه ایفا میکند.
محوطهسازی به چه معنا است؟
بهطورکلی محوطهسازی و طراحی فضای باز پروژههای ساختمانی، یکی از مهمترین مراحل موجود در پروژه ساخت ساختمانها بهحساب میآید که این بخش، جزو شاخههای معماری منظر قرار میگیرد و مهندسانی که در این حیطه فعالیت دارند، قطعاً رشته تحصیلیشان، کارشناسی و کارشناسی ارشد معماری منظر بوده است و طبق اصول و ضوابطی که در درسهای دانشگاهی آموختهاند، اقدام به طراحی فضای سبز و محوطهسازی میکنند.
در واقع در پروژه محوطهسازی، مهندسین از عناصر مختلفی برای شکلدهی به محیط بیرون ساختمان، بهره میگیرند و بر اساس طرحهای از پیش تعیین شده، ایدههای خود را بهصورت عملی، پیادهسازی میکنند. تمام عناصری که در پروژه محوطهسازی به کار میرود، باید طبق اصول و ضوابط محوطه سازی در نظر گرفته شود تا مهندسین معمار بتوانند به نتیجه ایدهآلشان دست یابند.
بهعنوانمثال یکی از موضوعاتی که تحتنظر قرار میگیرد، این است که سبک محوطهسازی باید متناسب با سبک نمای خارجی ساختمان مربوطه باشد تا محوطه و نمای ساختمان، یک هماهنگی متعادلی با یکدیگر برقرار کنند و تأثیر مطلوبی را بر روی بیننده بگذارند. در ادامه مقاله قصد داریم به بررسی برخی از ضوابط موجود در روند محوطهسازی بپردازیم.
بررسی بارزترین ضوابط و اصول محوطهسازی
حال که با بحث محوطهسازی آشنا شدید، نوبت به این میرسد که به بررسی بارزترین اصول و ضوابطی که در محوطهسازی به آن توجه میشود، بپردازیم. بهعنوانمثال یکی از مهمترین ضوابط محوطه سازی که مهندسین ساختمان به آن، توجه ویژه نشان میدهند، این است که حتماً باید بین المانهای بهکاررفته در طراحی فضای سبز، تعادل وجود داشته باشد.
این موضوع به این معنی است که مهندسین باید در فرایند بهرهبردن از گروهی از المانها یا تنها یک المان، تعادل به خرج دهند و زیادهروی نکنند تا یک هارمونی و تعادل کلی در منظره پروژه مشخص شود و فضا برای بیننده دلپذیرتر شود. معمولاً مهندسین برای محوطهسازی فضاهای رسمی، از تعادل متقارن استفاده میکنند. اما برای طراحی محوطههای غیررسمی، اصولاً از المانهای نامتقارن در فضا استفاده میشود.
یکی دیگر از مهمترین اصول محوطه سازی که در پروسه طراحی محوطه به آن توجه میشود، این است که مهندسین باید یک نقطه تمرکز کانونی داشته باشند تا آن نقاط متمرکز، بهصورت برجستهتر به نظر بیننده برسند. میتوان در قسمت نقطه کانونی محوطه، از المان خاصی استفاده کرد که در نگاه اول توجه بیننده را به خود جذب میکند. بدون شک رعایت زیبایی در پروژههای محوطهسازی، جزو مهمترین ضوابط محوطه سازی بهحساب میآید.
اکثر معماران طراحی منظر سعی میکنند تا در نهایت سادگی، زیبایی را به اجرا در آورند؛ چرا که هرچقدر پروژه سادگی خود را حفظ کند، المانها و عناصر زیباییشناختی بیشتر خود را نشان میدهند. درصورتیکه اگر فضا پر از المانها و نقاط جذاب باشد، بیننده در نگاه اول، هنگام مواجه شدن با پروژه کمی سردرگم میشود و ممکن است احساس گمگشتگی در فضا به آن دست دهد؛ در نتیجه مهندسان سعی میکنند تا حد ممکن، پروژه در عین زیبایی، سادگی خود را حفظ کند.
معرفی سبکهای مختلف محوطهسازی
تا این قسمت از مقاله، با چیستی محوطهسازی و اصول و ضوابطی که در آن در نظر گرفته میشود، آشنا شدیم. حالا نوبت به این میرسد که شما با سبکهای مختلفی که در ضوابط محوطه سازی وجود دارد، آشنا شوید. اصولاً سبکهای موجود در محوطهسازی، بر اساس تأثیری که جغرافیا و فرهنگها بر روی جامعه میگذارد، تشکیل شدهاند که هر یک از یکدیگر متمایز هستند و ویژگیهای خاصی دارند.
اما در ادامه این مطلب قصد داریم به رایجترین سبکهایی که در محوطهسازی آن را عملی میکنند، توجه کنیم. یکی از این سبکها، سبک انگلیسی نام دارد که در این سبک، طراح معمولاً تمرکز زیادی بر روی رعایت تعادل و هارمونی بین المانهای بهکاررفته در معماری خانه و فضای بیرون میکند. معمولاً در این سبک از انواع گیاهان، بهعنوان مهمترین عنصر دکوراتیو در فضا استفاده میشود.
سبک فرانسوی نیز یکی دیگر از انواع سبکهای طراحی محوطه سازی است که در این سبک، معمولاً طرحهای هندسی و متقارن به چشم میخورد؛ در نتیجه غالباً از سبک فرانسوی، برای محوطهسازی مکانهای رسمی و دولتی استفاده میشود و معمولاً از درخت و بوتههای گیاهان، برای شکلدهی اشکال هندسی در فضا استفاده میکنند.
سبک ژاپنی نیز یکی دیگر از انواع سبکهای موجود در طراحی محوطه است که این سبک، از فرهنگ اصیل ژاپن سرچشمه گرفته است و در آن نظم و هارمونی، حرف اول را میزند. در این نوع سبک از محوطهسازی، از پل، حوضچه و گیاهانی مانند بامبو و انواع المانهای شاخص مانند مجسمهها بهره میگیرند.
نتیجهگیری
بهطورکلی آشنا شدن با ضوابط محوطه سازی، جزو اقدامات اولیه مهندسین ساختمان، هنگام شروع به کار بهحساب میآید؛ زیرا اگر مهندسی با این ضوابط آشنا نباشد، نمیتواند پروژه مطلوب و ایدهآلی را به دست کارفرما برساند. تمامی ضوابط موجود در پروژه محوطهسازی باعث میشوند که پروژه در حال اجرا، ظاهر مطلوبتری داشته باشد.
به طور مثال با اجرای این ضوابط، پروژه، از لحاظ هماهنگی با سایر ساختمانهای موجود در اطرافش یک هارمونی خاصی ایجاد کند تا یک نمای ناهماهنگ در خیابان یا کوچه ایجاد نشود. در واقع این نکته یکی از مهمترین مسئلههایی است که در شهرداریها به آن توجه میشود و برای بررسی رعایت این نکته، همواره مهندسین ناظر به مکان پروژه، اعزام میشود.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.